İnsanlık tarihinde sayısız dahi yaşamıştır. Bazıları İnsanlığı bütünüyle etkileyen buluşlar yapmışlar, bazıları ise düşünceleriyle toplumları dönüştürmüşlerdir. Günümüzde bilimsil otoritelerin büyük çoğunluğunun yaşamış olan en büyük mucid olarak tanımladıkları Nikola Tesla´da bunlardan birisiydi. İddialara göre ampülü bulan Edison, radyonun mucidi Markoni, onun buluşlarını çalmaktan öteye geçmemişlerdi. Dünyada tanıkların önünde, 40 km. uzaklıktan elektriği kablo kullanmadan iletmeyi başarmıştı, Tesla 10.000 uçağı bir anda yok edebilecek “Ölüm Işını´ndan söz ediyor, Marslılar´la ilişki kurduğunu iddia ediyordu. Bu garip ve yeterince bilinmeyen adamın, günümüzün teknolojisinin temelini oluşturduğu neredeyse tamamen kabul edilmektedir. Gerçekten de onun buluşlarının listesine baktığımızda, şaşmaktan öte birşey yapamayız. Ve bizler belki de dünya tarihinin en önemli ve büyük bilim adamının sonunu anımsadığımızda ancak utanabiliyoruz.
Nikola Tesla, 9/10 Temmuz 1856 gecesinde Smiljan, Croatia´da doğdu, 7 Ocak 1943´de New York´da öldü. Sırb kökenli Amerikan vatandaşıydı,mucid ve araştırmacıydı ama bilim dünyasında manyetik alan dönüşümleri ve alternatif akım konularında tanındı. 1884 yılında ABD´ye göç ettiğinde ilk yaptığı iş, geliştirdiği alternatif akım dinamosunu, dönüştürücüsünü ve motorunu içeren sistemin patent haklarını George Westinghouse´a satmak oldu. 1891´de Tesla Bobini´ni keşfetti, bu bobin radyo teknolojisinin temeli olacaktı. Göç ettiği günden itibaren Amerika´da olay adam olan Tesla aslında kimdi ve dehasının kökeni neydi? Babası bir ortodoks rahip, annesi ise okumamış ama üstün zekalı bir kadındı, şiirler yazıyor veya okuyordu. Annesinin katkısı Tesla´nın ifadesiyle olgunluk çağlarında duyarlılığının ve öz disiplininin temeli olmuştur. Mühendislik eğitimini Graz Teknik Üniversitesi ve Prag Üniversitesi´nde aldı. Graz4da Gramme dinamosunu ilk kez gördü, çalıştırdıktan kısa bir zaman sonra dinamoyu tersine çalıştırarak bir elektrik motoru haline getirdi, bu şekilde alternatif akım elde edeceğini düşünüyordu. Daha sonra Budapeşte´de manyetik alanları dönüştürebilmek için ilk çalışmalara başladı, bunun için bir endüksiyon motoru planladı, bu çalışma gelecekte elde edilecek olan alternatif akımın ilk adımıydı.
Elektrik kablosuz giderken, Tesla´nın vücudundan geçiyor;
1882´de Edison Kıtalararası Şirketi´nde çalışmak için Paris´e gitti, 1883´de Strassburg´da ilk endüksiyon motorunu üretti. Bütün bunlara rağmen beş parasızdı, New York´a indiğinde cebinde 4 cent vardı ve küçük çantasında yazdığı şiirlerle, uçan bir makinenin planları bulunuyordu. İlk olarak Paris´den tanıdığı Edison´un yanında işe başladı ama bu beraberlik çok kısa sürdü, iki mucidin metodları ve düşünceleri öylesine farklıydı ki, kaçınılmaz ayrılık hemen gerçekleşti. Mayıs 1885´de George Westinghouse´ın elektrik şirketine çok fazlı alternatif akım dinamosunu, transformatörünü ve motorunu sattığında fazla olmasa da biraz para kazanmıştı. Geliştirdiği sistem, Edison´la Tesla arasındaki savaşı büyütüyordu, aslında dev bir enerjinin kavgası sürüyordu; Edison´un doğru akımına karşı Tesla´nın alternatif akımı; Tesla bu dönemde kendi laboratuarını kurdu, artık daha özgürdü, o sıralarda gölge-ışınlar üzerinde çalışıyordu ve bu çalışmalar 1895´de Wilhelm Röntgen´in, “X Işınları”nı bulmasında temel veri tabanını oluşturacaktı. Tesla´nın ara vermeksizin sürdürdüğü deneylerin arasında, karbon lambası, elektrik rezonanslarının kullanımı ve çeşitli aydınlatma çalışmaları vardı. Laboratuarının ikinci yılında, inanılmaz bir işi becerdi; kendi yaptığı ampülleri kablosuz olarak yaktı yani elektriği kablo kullanmadan iletebiliyordu (Bunu hala yapamıyoruz.) ama daha da ötede yaptığı gösteride alternatif akımın Tesla´nın bedenin üzerinden geçtiği görüldü; görkemli, inanılmaz ama korkunç bir show´du bu; Tesla´nın bedenin şerareler yayılıyor, çevresinde küçük şimşekler çakıyordu.
Kablosuz yanan 200 ampül
1891 “Tesla Bobini”nin yaratıldığı yıldır. Bobin günümüzde radyo-tv teknolojisinde ve diğer elektronik araçlarda kullanılıyor. Tesla aynı yıl içinde ABD vatandaşlığına kabul edildi. Westinghouse 1893´de, Chicago´da Tesla´nın sistemini kullanarak “World´s Columbian Exposition” adlı bir tür fuarı aydınlattı. Gittikçe artan ünü ve başarıları sonucunda, Tesla bir anlaşma imzalayarak Niagara Şelaleleri´de ilk güç santralını inşa etti, Tesla´nın adı bu santrala verildi ve aynı sistem, 1896´da Buffalo´da kuruldu. 1898´de Tesla uzaktan kumandalı bir teleotomatik tekne icat ettiğini açıklayınca, kuşkucuların ve düşmanlarının sesleri yükselmeye başladı, New York´da gösteriler yapıldı, bu arada Tesla Madison Square Garden´da bir açıklamada bulundu. Sonraki yılda onu 1900´e kadar Colorado Springs´de görüyoruz ve aynı yıl içinde belki de en önemli buluşunu açıkladı; “Dünyasal Sabit Dalgalar”ı yani dünyanın kendi elektriğini kullanıyordu. Doğal frekanslarındaki elektriksel titreşimleri ayarlayabiliyor ve cevap alabiliyordu. Yine akıl durdurucu bir deney yaparak 40 km. uzaklıktan kablo kullanmadan 200 ampülü yakmayı başardı. Bu olay dünyadaki ilk insan yapısı ışıklandırmaydı. Toplum şaşkındı ama o günler farklıydı zaten bilimsel herşey deneme halindeydi, elektrik henüz yaşamın vazgeçilmez bir öğesi değildi ve böylesine önemli bir olay kısa bir zaman sonra gündemden kayıp gitti. Bu olayın ardından yayınladığı bilimsel bir makalede Tesla, Colorado´daki laboratuarında dünyadışından gelen sinyaller aldığını iddia etti.
“Ölüm Işını” gerçek miydi?
1900´de New York´a dönerek, Long İsland Adası´nda kablosuz “Dünya İletişim Kulesi”ni inşa etmeye başladı, gereken 150.000 $´ı finansör J. Pierpont Morgan sağlamıştı, çok daha sonralarda Morgan´ın bu parayı telefon ve telgraf hisselerinin % 51´inin kendisine tahsis edilmesi kaydıyla verdiği öğrenilecekti. Tesla dünya çapında bir iletişim düşlüyor; resimler, mesajlar, meteorolojik uyarı sistemleri ve borsa raporları iletişimi düşlüyordu yani kısacası günümüzün internet dünyasını tasarlıyordu. Ama başaramadı, ABD´de finansal bir kriz başlamış, ardından gelen panik ve sendika kavgaları sonucunda Morgan tüm desteğini geri çekti. Bu olay Tesla´nın en büyük yenilgisi oldu. Bu arada türbinlerle ve diğer deneylerle ilgili çalışmaları da zarar gördü, gereken fonları bulamıyor ve fikirleri kağıtlarda kalıyordu. Fikirleri çalınıyor, yanında çalışan mühendisler elde ettikleri ipuçlarını yanlarında götürerek işten ayrılıyorlardı. 1915´de Tesla, Nobel Ödülü´nü Edison ile paylaşınca büyük hayal kırıklığına uğradı, bunun hatalı bir karar olduğuna inanıyordu. Üstüne üstlük 1917´de Edison Madalyası ile onurlandırıldı ve kendisine en üst derece olan Amerikan Elektrik Mühendisleri Şeref Üyeliği verildi. Tesla´nın çok az dostu vardı; özellikle de yazarlar; Robert Underwood Johnson, Mark Twain ve Francis Marion Crawford yakın dostlarıydılar. Para konusunda çok yeteneksizdi hatta tuhaftı; büyük sıkıntılara düşüyor ve parası hemen bitiyordu. Buna karşın emsalsiz bir bilimsel sezgiye sahipti, hipotezlerini ve düşüncelerini gerçekleştirebilme yeteneği sanki ilahi bir armağandı. Sürekli geleceği düşlüyor ve kendisiyle yapılan röportajlarda gelecekle ilgili kehanetlerde bulunuyordu. Bunların arasında başka dünyalarla iletişim, dünyanın bir elma gibi ikiye ayrılabileceği uyarısı ve 400 km. uzaklıktan 10.000 uçağı yok edebilecek bir Ölüm Işını projesi vardı.
Çılgın bilim adamı Süpermen´in düşmanı;
Öldüğünde parasız ve yorgundu. Dehasının en parlak dönemi iki büyük savaşa ve peşpeşe gelen ekonomik krizlere raslamıştı; bu da onun kozmik talihsizliğiydi. Nikola Tesla, 7 Ocak 1943´de 87 yaşında öldü, New Yorker Oteli´ndeki harap bir odada beş parasız yaşıyor ve odasını bir sürü güvercinle paylaşırken sadece çok yakın birkaç dostu ile görüşüyordu. Gelişen endüstri çoktan beri ona sırtını dönmüştü, bilimsel komün kapıları kapatırken dışarda garip görüşleri olan bir adam, görüşünü bırakmıştı. Kamuoyu için bilinmeyen biriydi veya bazıları için hayalci, gerçek ötesinde yaşayan ve sadece sansasyonel basının kullandığı biriydi. 1940´da ilk kez Max Fleischer tarafından yayınlanan çizgi roman “Superman” de dünyayı ölüm ışınlarına boğan elektro-manyetik çılgın bilim adamına Tesla adı konmuştu. Bunlar nasıl olabildi? Kusurları ve eksikleri ne olursa olsun, zaman zaman yolundan sapmış dahi olsa, Tesla bunları hak etmemişti. Günümüzde yaşasaydı yine böyle olur muydu? Bu cevabı çok güç bir soru; bilim mafyası ve tutuculuğu hala sürüyor, belki ona daha çok sahip çıkılabilirdi, bunu bilemeyiz ama bazılanımız onu unutmadılar ve anımsamayı minnetle sürdürüyorlar. Birçok bilimsel öğretim kurumuna göre Tesla´nın hataları tartışılmalıdır; Ama nasıl ve ne yönlerden?
Edison´un kıskançlığı ve düşmanlığı;
Tarih kitaplarının, biyografi yazarlarının ve ansiklopedilerin yazdıklarına göre öncelikle bilinmesi gereken reddedilemez gerçek, Tesla´nın bir iş adamı olarak büyük hatalar yapmıştır. Çok başarılı insanların çok zeki olmadıkları bilinen bir gerçektir ama zirveye ulaşma oyununu iyi oynarlar. Tesla bilimin saf havarisiydi ve başvuru bilim dallarının karşısındaydı, işinin gerektirdiği anlaşmaları veya girişimleri ilgi alanına girmediği için yapmıyor ya da kendince hesaplar yaparak en kötü kararları veriyordu. Örneğin Westinghouse ile imzaladığı anlaşma onu Amerika´nın en zengin adamlarından birisi yapabilirdi. Fakat George Westinghouse ona şirket kurmanın gelecekte tehlikeli olacağını ama daha da önemlisi böyle bir anlaşmanın kendi şirketini de zora sokacağını söyleyince Tesla. anlaşmayı bir jest olarak yırttı, bunu bir dostluk gösterisi olarak görüyordu. Westinghouse ile görüşmesini yeterli görüyordu ama sonuç istediği gibi olmadı. Ticaret başka bir oyundu oysa Tesla bir çılgın olarak bilinse dahi, en azından lüks içinde ölebilirdi. Birçok tarihçiye ve iş çevresine göre ayıplar her ne kadar Tesla´nın omuzlarına yüklense de, işin içinde başka bir oyun daha vardı. ABD Hükümeti büyük iş çevrelerini elinde tutmak için mucidlerle gizli anlaşmalar yapıyor ve kontrolu elde tutmayı amaçlıyordu ama Tesla tüm dehasına rağmen burada da yoktu. Ona komplo kuranlar listesinin başında yer alan en büyük şüpheli Thomas Edison´du; Edison eski çalışanından nefret ediyor ve Westinghouse olayındaki başarısını kıskanıyordu. Bu nedenle de, büyük bir kampanya oluşturarak Tesla´nın adını lekelemek için elinden geleni ardına koymadı. Hayvanlarla deney yaparak eziyet ettiğinden tutun da, Tesla´nın elektrik sisteminin güvenilmez ve tehlikeli olduğunu ilan etmeye kadar her yolu denedi. Edison aynı zamanda da, Savaş Bakanlığı danışmanıydı, Tesla´nın tüm projelerini (Ölüm Işını ve radar benzeri bir araç dahil olmak üzere), reddetti veya engelledi.
ABD göklerini örtecek olan enerji alanı;
J. P. Morgan olayının perde arkası da farklıydı; Morgan dahi Tesla´ya karşı sürdürülen kampanyadan etkilenmişti ama öncelerde sadece onun sıradışı düşüncelerini dinlemekle yetindi. Fakat Tesla´nın elektrik enerjisini bedava dağıtmayı düşündüğünü öğrenince çok kızdı; bu düşünce kendisine saygısı olan bir kapitalist için bir kabustu. Hemen maddi ilişkiyi kesti; onun gibi çok önemli bir finans adamının davranışı kesin bir örnekti; artık değil ABD´nin, dünyanın hiçbir yerinde Tesla´ya para sağlayacak bir kuruluş veya iş adamı kolay kolay çıkmazdı, çünkü Tesla para ilahlarını kızdırmış ve kara listede yerini almıştı. Sürekli Hükümet tarafından kontrol ediliyor ve çok önemli olmayan işler yapması da sağlanıyordu fakat Tesla olanları farketmiş ve kırılmıştı. Son derece duyarlı bir insan olan büyük dahi, tüm çalışmalarını terkedecek ve kısa bir zaman sonra da yaşama veda edecekti. Para, zekayı bir kez daha nakavt etmişti. Son yıllarında FBI´ın da tecavüzüne uğradı, sahip olduğu herşeye, laboratuarına, aygıtlarına, tüm evraklarına, dosyalarına el konuldu ve bu işlem yasadışıydı çünkü “Yabancılar Mülk Edinme Yasası” ona karşı işletilmişti. Oysa Tesla, 1891´den beri Amerikan vatandaşıydı. Sonrası daha da gariptir; Tesla´nın çalışmalarının Ulusal Güvenlik´le doğrudan hiçbir bağı yoktu ama FBI, 1943´e kadar bu gerekçeyle herşeyi saklı tuttu, sonra da unutuldu. 1957´de Ruslar´ın Tesla teknolojisini kullanarak deneyler yaptığı rapor edilince, dosyalar yine gündeme geldi. Bu kez işin içinde Pentagon´da bulunuyordu, “Çok Gizli” başlığı altında, HAARP Projesi (Yüksek Frekanslı Aktif Enerji Alanı Programı) geliştirildi. Bunun için 30 milyon $ harcanacak ve Alaska´nın atmosferi bu enerji alanı ile örtülecekti; daha ötede tüm ABD düşleniyordu. Bu mega-projenin temelinde Tesla´nın fikirleri vardı. Aslında HAARP´ın amacı başkaydı; tüm iletişimin kontrolu hatta kitlesel düşüncenin denetlenmesi amaclanıyordu. Ama başarılamadı çünkü Tesla artık yoktu ve onun düşünceleri projenin ileri aşamalarında gerekliydi; kaldı ki böyle bir amaca izin vermeyeceği de kesindi.
X Işını´nı ve radyoyu Tesla bulmuştu;
Bir diğer yaklaşım, Tesla´nın saygınlığını yitirmesinden ve çalışmalarının dışlanmasından sonra içine düştüğü yıkımdan sonra herşeyi kendi eliyle yok ettiğidir, kablosuz enerji iletişimi akılalmaz bir buluştu, dünya çok farklı olabilirdi. Ama Tesla´nın bu buluşuyla ilgili bilgileri yok mu ettiği yoksa sonuca kesin ulaşamadığı hala bilinmemektedir. Son yıllarında “Ölüm Işını”ndan ve Marslılar´dan sürekli söz etmesi nedeniyle, çıldırdığını ve herşeyi yaktığını iddia edenler de vardır. Nikola Tesla yaşadığı sürece, çağdaşı Albert Einstein´ın çalışmalarını ve kuramlarını asla kabul etmedi, Einstein´i belirsiz ve anlaşılmaz buluyordu. Bu da aleyhine olmuştu, Einstein gibi bir devi reddedebilmek sadece ona özgün bir işti. Modern bilimsel dünyada Tesla´nın bedava elektrik dağıtma fikri geçerli değil, Mars´dan sinyaller gelmiyor ve Einstein´in kuramları hala geçerli. Geriye iki düşünce kalıyor; Acaba Tesla´nın sonraki idealleri ölü mü doğmuş veya dünyamızı kontrol eden ve çok kesin oldukları kabul edilen doğruların içersinde etkisiz mi kalmıştı? İkinci düşünce ise, alternatif akım olayında olduğu gibi, Tesla´nın tüm parlaklığına rağmen anlaşılmazlığıdır. Bunlar birer olasılık, belki de Tesla´nın değeri veya fikirleri gelecekte anlaşılacaktır; radyo olayında olduğu gibi. Amerikan Yüksek Mahkemesi, Tesla´nın ölümünden kısa bir zaman sonra radyonun mucidinin Guglielmo Marconi değil Nikola Tesla olduğunu resmen kabul etmişti. Aynı paralelde flöresant ampülünün, X Işını´nın ve vakum tübünün mucidi de oydu. Tarih kitapları onu hatırlamıyorlar ve yazmıyorlar; dünyanın hemen tamamı hala radyoyu Marconi´nin bulduğunu zannediyor. Bugün bu gerçeklerin ortaya çıkması “Bilgi Çağı” sayesindedir. Artık dünyanın hakimi teknolojidir ve garip de olsa tüm yeri fikirlere gösterilen tolerans çok daha fazladır. Tesla´nın ölümünden sonra, tüm eşyaları adeta yağmalandı, dosyaları, diplomaları, ödülleri, mektupları ve laboratuar notları bavullar içinde taşındı. Yeğeni ve mirasçısı Sava Kosanovich, bunlardan bir kısmını ele geçirerek, sonra müze haline getirilen Belgrad´daki evine götürdü. Cenaze töreninde binlerce kişi vardı; Nobel Ödül Kurulu bir açıklama yaptı; “Dünya çizgidışı bir zekayı kaybetti; onun açtığı yol modern dünyanın teknolojik gelişimini sağlayacaktır.”
Nikola Tesla´nın Buluşları
(Patenti Alınmış olanlar)
Alternatif Akım/Elektro Manyetik Motor: 1890
Alternatif Akım Motoru: 1890
Alternatif Akım Jeneratörü: 1891
Hava Taşıma Aygıtı: 1928
Yüksek Frekans Akım Üretme Aygıtı: 1897
Ozon Üretme Aygıtı: 1896
Radyant Enerji Kullanma Aygıtı: 1901
Elektrik Enerjisini İletme Aygıtı: 1900-1901
Elektrik Makineleri için Armatür: 1889
Doğal Ortamlar Elektrik İletişim Sanatı: 1889-1905
Elektro Manyetik Bobin: 1894
Dinamo Elektrik Makinesi için Komütatör: 1886-1888
Elektrikli Ark Lambası: 1886
Elektrik Devre Kontrolörü: 1898
Elektrik Jeneratörü: 1894
Elektrik Ampülü: 1891
Elektrik Motoru: 1889
Elektrikli Demiryolu Sistemi: 1894
Elektrik Kondansatörü: 1881-1886
Elektrik Kondaktörü: 1894
Gaz Motorları için Elektrikli Ateşleyici: 1898
Elektrometre: 1891-1894
Elektrik Transformeri: 1897
Elektrik Güç İletişimi: 1888-1893-1894
Elektro Manyetik Motor: 1888-1889-1890
Akım Ölçer: 1921
Sıvi İtici Güç: 1914
Çeşme: 1914
Frekansmetre: 1922
Aydınlatma Projektörü: 1918
Elektrik Osilasyonlarını Ölçmek: 1901
Hava Taşımacılığı Metodları: 1928
Elektrik Gücünü İletme Metodları: 1889
Sinyal Metodları: 1903
Pyromanyetik Elektrik Jeneratörü: 1890
Karşılıklı Motor: 1894
Alternatif Akım Regülatörü: 1888
Elektrikli Gemi Güncesi: 1919
Hız Ölçer: 1916-1918
Buhar Motoru: 1894
Elektrikli Aydınlatma Sistemi: 1891
Termo-Manyetik Motor: 1889
Türbin: 1913
Nikola Tesla, 9/10 Temmuz 1856 gecesinde Smiljan, Croatia´da doğdu, 7 Ocak 1943´de New York´da öldü. Sırb kökenli Amerikan vatandaşıydı,mucid ve araştırmacıydı ama bilim dünyasında manyetik alan dönüşümleri ve alternatif akım konularında tanındı. 1884 yılında ABD´ye göç ettiğinde ilk yaptığı iş, geliştirdiği alternatif akım dinamosunu, dönüştürücüsünü ve motorunu içeren sistemin patent haklarını George Westinghouse´a satmak oldu. 1891´de Tesla Bobini´ni keşfetti, bu bobin radyo teknolojisinin temeli olacaktı. Göç ettiği günden itibaren Amerika´da olay adam olan Tesla aslında kimdi ve dehasının kökeni neydi? Babası bir ortodoks rahip, annesi ise okumamış ama üstün zekalı bir kadındı, şiirler yazıyor veya okuyordu. Annesinin katkısı Tesla´nın ifadesiyle olgunluk çağlarında duyarlılığının ve öz disiplininin temeli olmuştur. Mühendislik eğitimini Graz Teknik Üniversitesi ve Prag Üniversitesi´nde aldı. Graz4da Gramme dinamosunu ilk kez gördü, çalıştırdıktan kısa bir zaman sonra dinamoyu tersine çalıştırarak bir elektrik motoru haline getirdi, bu şekilde alternatif akım elde edeceğini düşünüyordu. Daha sonra Budapeşte´de manyetik alanları dönüştürebilmek için ilk çalışmalara başladı, bunun için bir endüksiyon motoru planladı, bu çalışma gelecekte elde edilecek olan alternatif akımın ilk adımıydı.
Elektrik kablosuz giderken, Tesla´nın vücudundan geçiyor;
1882´de Edison Kıtalararası Şirketi´nde çalışmak için Paris´e gitti, 1883´de Strassburg´da ilk endüksiyon motorunu üretti. Bütün bunlara rağmen beş parasızdı, New York´a indiğinde cebinde 4 cent vardı ve küçük çantasında yazdığı şiirlerle, uçan bir makinenin planları bulunuyordu. İlk olarak Paris´den tanıdığı Edison´un yanında işe başladı ama bu beraberlik çok kısa sürdü, iki mucidin metodları ve düşünceleri öylesine farklıydı ki, kaçınılmaz ayrılık hemen gerçekleşti. Mayıs 1885´de George Westinghouse´ın elektrik şirketine çok fazlı alternatif akım dinamosunu, transformatörünü ve motorunu sattığında fazla olmasa da biraz para kazanmıştı. Geliştirdiği sistem, Edison´la Tesla arasındaki savaşı büyütüyordu, aslında dev bir enerjinin kavgası sürüyordu; Edison´un doğru akımına karşı Tesla´nın alternatif akımı; Tesla bu dönemde kendi laboratuarını kurdu, artık daha özgürdü, o sıralarda gölge-ışınlar üzerinde çalışıyordu ve bu çalışmalar 1895´de Wilhelm Röntgen´in, “X Işınları”nı bulmasında temel veri tabanını oluşturacaktı. Tesla´nın ara vermeksizin sürdürdüğü deneylerin arasında, karbon lambası, elektrik rezonanslarının kullanımı ve çeşitli aydınlatma çalışmaları vardı. Laboratuarının ikinci yılında, inanılmaz bir işi becerdi; kendi yaptığı ampülleri kablosuz olarak yaktı yani elektriği kablo kullanmadan iletebiliyordu (Bunu hala yapamıyoruz.) ama daha da ötede yaptığı gösteride alternatif akımın Tesla´nın bedenin üzerinden geçtiği görüldü; görkemli, inanılmaz ama korkunç bir show´du bu; Tesla´nın bedenin şerareler yayılıyor, çevresinde küçük şimşekler çakıyordu.
Kablosuz yanan 200 ampül
1891 “Tesla Bobini”nin yaratıldığı yıldır. Bobin günümüzde radyo-tv teknolojisinde ve diğer elektronik araçlarda kullanılıyor. Tesla aynı yıl içinde ABD vatandaşlığına kabul edildi. Westinghouse 1893´de, Chicago´da Tesla´nın sistemini kullanarak “World´s Columbian Exposition” adlı bir tür fuarı aydınlattı. Gittikçe artan ünü ve başarıları sonucunda, Tesla bir anlaşma imzalayarak Niagara Şelaleleri´de ilk güç santralını inşa etti, Tesla´nın adı bu santrala verildi ve aynı sistem, 1896´da Buffalo´da kuruldu. 1898´de Tesla uzaktan kumandalı bir teleotomatik tekne icat ettiğini açıklayınca, kuşkucuların ve düşmanlarının sesleri yükselmeye başladı, New York´da gösteriler yapıldı, bu arada Tesla Madison Square Garden´da bir açıklamada bulundu. Sonraki yılda onu 1900´e kadar Colorado Springs´de görüyoruz ve aynı yıl içinde belki de en önemli buluşunu açıkladı; “Dünyasal Sabit Dalgalar”ı yani dünyanın kendi elektriğini kullanıyordu. Doğal frekanslarındaki elektriksel titreşimleri ayarlayabiliyor ve cevap alabiliyordu. Yine akıl durdurucu bir deney yaparak 40 km. uzaklıktan kablo kullanmadan 200 ampülü yakmayı başardı. Bu olay dünyadaki ilk insan yapısı ışıklandırmaydı. Toplum şaşkındı ama o günler farklıydı zaten bilimsel herşey deneme halindeydi, elektrik henüz yaşamın vazgeçilmez bir öğesi değildi ve böylesine önemli bir olay kısa bir zaman sonra gündemden kayıp gitti. Bu olayın ardından yayınladığı bilimsel bir makalede Tesla, Colorado´daki laboratuarında dünyadışından gelen sinyaller aldığını iddia etti.
“Ölüm Işını” gerçek miydi?
1900´de New York´a dönerek, Long İsland Adası´nda kablosuz “Dünya İletişim Kulesi”ni inşa etmeye başladı, gereken 150.000 $´ı finansör J. Pierpont Morgan sağlamıştı, çok daha sonralarda Morgan´ın bu parayı telefon ve telgraf hisselerinin % 51´inin kendisine tahsis edilmesi kaydıyla verdiği öğrenilecekti. Tesla dünya çapında bir iletişim düşlüyor; resimler, mesajlar, meteorolojik uyarı sistemleri ve borsa raporları iletişimi düşlüyordu yani kısacası günümüzün internet dünyasını tasarlıyordu. Ama başaramadı, ABD´de finansal bir kriz başlamış, ardından gelen panik ve sendika kavgaları sonucunda Morgan tüm desteğini geri çekti. Bu olay Tesla´nın en büyük yenilgisi oldu. Bu arada türbinlerle ve diğer deneylerle ilgili çalışmaları da zarar gördü, gereken fonları bulamıyor ve fikirleri kağıtlarda kalıyordu. Fikirleri çalınıyor, yanında çalışan mühendisler elde ettikleri ipuçlarını yanlarında götürerek işten ayrılıyorlardı. 1915´de Tesla, Nobel Ödülü´nü Edison ile paylaşınca büyük hayal kırıklığına uğradı, bunun hatalı bir karar olduğuna inanıyordu. Üstüne üstlük 1917´de Edison Madalyası ile onurlandırıldı ve kendisine en üst derece olan Amerikan Elektrik Mühendisleri Şeref Üyeliği verildi. Tesla´nın çok az dostu vardı; özellikle de yazarlar; Robert Underwood Johnson, Mark Twain ve Francis Marion Crawford yakın dostlarıydılar. Para konusunda çok yeteneksizdi hatta tuhaftı; büyük sıkıntılara düşüyor ve parası hemen bitiyordu. Buna karşın emsalsiz bir bilimsel sezgiye sahipti, hipotezlerini ve düşüncelerini gerçekleştirebilme yeteneği sanki ilahi bir armağandı. Sürekli geleceği düşlüyor ve kendisiyle yapılan röportajlarda gelecekle ilgili kehanetlerde bulunuyordu. Bunların arasında başka dünyalarla iletişim, dünyanın bir elma gibi ikiye ayrılabileceği uyarısı ve 400 km. uzaklıktan 10.000 uçağı yok edebilecek bir Ölüm Işını projesi vardı.
Çılgın bilim adamı Süpermen´in düşmanı;
Öldüğünde parasız ve yorgundu. Dehasının en parlak dönemi iki büyük savaşa ve peşpeşe gelen ekonomik krizlere raslamıştı; bu da onun kozmik talihsizliğiydi. Nikola Tesla, 7 Ocak 1943´de 87 yaşında öldü, New Yorker Oteli´ndeki harap bir odada beş parasız yaşıyor ve odasını bir sürü güvercinle paylaşırken sadece çok yakın birkaç dostu ile görüşüyordu. Gelişen endüstri çoktan beri ona sırtını dönmüştü, bilimsel komün kapıları kapatırken dışarda garip görüşleri olan bir adam, görüşünü bırakmıştı. Kamuoyu için bilinmeyen biriydi veya bazıları için hayalci, gerçek ötesinde yaşayan ve sadece sansasyonel basının kullandığı biriydi. 1940´da ilk kez Max Fleischer tarafından yayınlanan çizgi roman “Superman” de dünyayı ölüm ışınlarına boğan elektro-manyetik çılgın bilim adamına Tesla adı konmuştu. Bunlar nasıl olabildi? Kusurları ve eksikleri ne olursa olsun, zaman zaman yolundan sapmış dahi olsa, Tesla bunları hak etmemişti. Günümüzde yaşasaydı yine böyle olur muydu? Bu cevabı çok güç bir soru; bilim mafyası ve tutuculuğu hala sürüyor, belki ona daha çok sahip çıkılabilirdi, bunu bilemeyiz ama bazılanımız onu unutmadılar ve anımsamayı minnetle sürdürüyorlar. Birçok bilimsel öğretim kurumuna göre Tesla´nın hataları tartışılmalıdır; Ama nasıl ve ne yönlerden?
Edison´un kıskançlığı ve düşmanlığı;
Tarih kitaplarının, biyografi yazarlarının ve ansiklopedilerin yazdıklarına göre öncelikle bilinmesi gereken reddedilemez gerçek, Tesla´nın bir iş adamı olarak büyük hatalar yapmıştır. Çok başarılı insanların çok zeki olmadıkları bilinen bir gerçektir ama zirveye ulaşma oyununu iyi oynarlar. Tesla bilimin saf havarisiydi ve başvuru bilim dallarının karşısındaydı, işinin gerektirdiği anlaşmaları veya girişimleri ilgi alanına girmediği için yapmıyor ya da kendince hesaplar yaparak en kötü kararları veriyordu. Örneğin Westinghouse ile imzaladığı anlaşma onu Amerika´nın en zengin adamlarından birisi yapabilirdi. Fakat George Westinghouse ona şirket kurmanın gelecekte tehlikeli olacağını ama daha da önemlisi böyle bir anlaşmanın kendi şirketini de zora sokacağını söyleyince Tesla. anlaşmayı bir jest olarak yırttı, bunu bir dostluk gösterisi olarak görüyordu. Westinghouse ile görüşmesini yeterli görüyordu ama sonuç istediği gibi olmadı. Ticaret başka bir oyundu oysa Tesla bir çılgın olarak bilinse dahi, en azından lüks içinde ölebilirdi. Birçok tarihçiye ve iş çevresine göre ayıplar her ne kadar Tesla´nın omuzlarına yüklense de, işin içinde başka bir oyun daha vardı. ABD Hükümeti büyük iş çevrelerini elinde tutmak için mucidlerle gizli anlaşmalar yapıyor ve kontrolu elde tutmayı amaçlıyordu ama Tesla tüm dehasına rağmen burada da yoktu. Ona komplo kuranlar listesinin başında yer alan en büyük şüpheli Thomas Edison´du; Edison eski çalışanından nefret ediyor ve Westinghouse olayındaki başarısını kıskanıyordu. Bu nedenle de, büyük bir kampanya oluşturarak Tesla´nın adını lekelemek için elinden geleni ardına koymadı. Hayvanlarla deney yaparak eziyet ettiğinden tutun da, Tesla´nın elektrik sisteminin güvenilmez ve tehlikeli olduğunu ilan etmeye kadar her yolu denedi. Edison aynı zamanda da, Savaş Bakanlığı danışmanıydı, Tesla´nın tüm projelerini (Ölüm Işını ve radar benzeri bir araç dahil olmak üzere), reddetti veya engelledi.
ABD göklerini örtecek olan enerji alanı;
J. P. Morgan olayının perde arkası da farklıydı; Morgan dahi Tesla´ya karşı sürdürülen kampanyadan etkilenmişti ama öncelerde sadece onun sıradışı düşüncelerini dinlemekle yetindi. Fakat Tesla´nın elektrik enerjisini bedava dağıtmayı düşündüğünü öğrenince çok kızdı; bu düşünce kendisine saygısı olan bir kapitalist için bir kabustu. Hemen maddi ilişkiyi kesti; onun gibi çok önemli bir finans adamının davranışı kesin bir örnekti; artık değil ABD´nin, dünyanın hiçbir yerinde Tesla´ya para sağlayacak bir kuruluş veya iş adamı kolay kolay çıkmazdı, çünkü Tesla para ilahlarını kızdırmış ve kara listede yerini almıştı. Sürekli Hükümet tarafından kontrol ediliyor ve çok önemli olmayan işler yapması da sağlanıyordu fakat Tesla olanları farketmiş ve kırılmıştı. Son derece duyarlı bir insan olan büyük dahi, tüm çalışmalarını terkedecek ve kısa bir zaman sonra da yaşama veda edecekti. Para, zekayı bir kez daha nakavt etmişti. Son yıllarında FBI´ın da tecavüzüne uğradı, sahip olduğu herşeye, laboratuarına, aygıtlarına, tüm evraklarına, dosyalarına el konuldu ve bu işlem yasadışıydı çünkü “Yabancılar Mülk Edinme Yasası” ona karşı işletilmişti. Oysa Tesla, 1891´den beri Amerikan vatandaşıydı. Sonrası daha da gariptir; Tesla´nın çalışmalarının Ulusal Güvenlik´le doğrudan hiçbir bağı yoktu ama FBI, 1943´e kadar bu gerekçeyle herşeyi saklı tuttu, sonra da unutuldu. 1957´de Ruslar´ın Tesla teknolojisini kullanarak deneyler yaptığı rapor edilince, dosyalar yine gündeme geldi. Bu kez işin içinde Pentagon´da bulunuyordu, “Çok Gizli” başlığı altında, HAARP Projesi (Yüksek Frekanslı Aktif Enerji Alanı Programı) geliştirildi. Bunun için 30 milyon $ harcanacak ve Alaska´nın atmosferi bu enerji alanı ile örtülecekti; daha ötede tüm ABD düşleniyordu. Bu mega-projenin temelinde Tesla´nın fikirleri vardı. Aslında HAARP´ın amacı başkaydı; tüm iletişimin kontrolu hatta kitlesel düşüncenin denetlenmesi amaclanıyordu. Ama başarılamadı çünkü Tesla artık yoktu ve onun düşünceleri projenin ileri aşamalarında gerekliydi; kaldı ki böyle bir amaca izin vermeyeceği de kesindi.
X Işını´nı ve radyoyu Tesla bulmuştu;
Bir diğer yaklaşım, Tesla´nın saygınlığını yitirmesinden ve çalışmalarının dışlanmasından sonra içine düştüğü yıkımdan sonra herşeyi kendi eliyle yok ettiğidir, kablosuz enerji iletişimi akılalmaz bir buluştu, dünya çok farklı olabilirdi. Ama Tesla´nın bu buluşuyla ilgili bilgileri yok mu ettiği yoksa sonuca kesin ulaşamadığı hala bilinmemektedir. Son yıllarında “Ölüm Işını”ndan ve Marslılar´dan sürekli söz etmesi nedeniyle, çıldırdığını ve herşeyi yaktığını iddia edenler de vardır. Nikola Tesla yaşadığı sürece, çağdaşı Albert Einstein´ın çalışmalarını ve kuramlarını asla kabul etmedi, Einstein´i belirsiz ve anlaşılmaz buluyordu. Bu da aleyhine olmuştu, Einstein gibi bir devi reddedebilmek sadece ona özgün bir işti. Modern bilimsel dünyada Tesla´nın bedava elektrik dağıtma fikri geçerli değil, Mars´dan sinyaller gelmiyor ve Einstein´in kuramları hala geçerli. Geriye iki düşünce kalıyor; Acaba Tesla´nın sonraki idealleri ölü mü doğmuş veya dünyamızı kontrol eden ve çok kesin oldukları kabul edilen doğruların içersinde etkisiz mi kalmıştı? İkinci düşünce ise, alternatif akım olayında olduğu gibi, Tesla´nın tüm parlaklığına rağmen anlaşılmazlığıdır. Bunlar birer olasılık, belki de Tesla´nın değeri veya fikirleri gelecekte anlaşılacaktır; radyo olayında olduğu gibi. Amerikan Yüksek Mahkemesi, Tesla´nın ölümünden kısa bir zaman sonra radyonun mucidinin Guglielmo Marconi değil Nikola Tesla olduğunu resmen kabul etmişti. Aynı paralelde flöresant ampülünün, X Işını´nın ve vakum tübünün mucidi de oydu. Tarih kitapları onu hatırlamıyorlar ve yazmıyorlar; dünyanın hemen tamamı hala radyoyu Marconi´nin bulduğunu zannediyor. Bugün bu gerçeklerin ortaya çıkması “Bilgi Çağı” sayesindedir. Artık dünyanın hakimi teknolojidir ve garip de olsa tüm yeri fikirlere gösterilen tolerans çok daha fazladır. Tesla´nın ölümünden sonra, tüm eşyaları adeta yağmalandı, dosyaları, diplomaları, ödülleri, mektupları ve laboratuar notları bavullar içinde taşındı. Yeğeni ve mirasçısı Sava Kosanovich, bunlardan bir kısmını ele geçirerek, sonra müze haline getirilen Belgrad´daki evine götürdü. Cenaze töreninde binlerce kişi vardı; Nobel Ödül Kurulu bir açıklama yaptı; “Dünya çizgidışı bir zekayı kaybetti; onun açtığı yol modern dünyanın teknolojik gelişimini sağlayacaktır.”
Nikola Tesla´nın Buluşları
(Patenti Alınmış olanlar)
Alternatif Akım/Elektro Manyetik Motor: 1890
Alternatif Akım Motoru: 1890
Alternatif Akım Jeneratörü: 1891
Hava Taşıma Aygıtı: 1928
Yüksek Frekans Akım Üretme Aygıtı: 1897
Ozon Üretme Aygıtı: 1896
Radyant Enerji Kullanma Aygıtı: 1901
Elektrik Enerjisini İletme Aygıtı: 1900-1901
Elektrik Makineleri için Armatür: 1889
Doğal Ortamlar Elektrik İletişim Sanatı: 1889-1905
Elektro Manyetik Bobin: 1894
Dinamo Elektrik Makinesi için Komütatör: 1886-1888
Elektrikli Ark Lambası: 1886
Elektrik Devre Kontrolörü: 1898
Elektrik Jeneratörü: 1894
Elektrik Ampülü: 1891
Elektrik Motoru: 1889
Elektrikli Demiryolu Sistemi: 1894
Elektrik Kondansatörü: 1881-1886
Elektrik Kondaktörü: 1894
Gaz Motorları için Elektrikli Ateşleyici: 1898
Elektrometre: 1891-1894
Elektrik Transformeri: 1897
Elektrik Güç İletişimi: 1888-1893-1894
Elektro Manyetik Motor: 1888-1889-1890
Akım Ölçer: 1921
Sıvi İtici Güç: 1914
Çeşme: 1914
Frekansmetre: 1922
Aydınlatma Projektörü: 1918
Elektrik Osilasyonlarını Ölçmek: 1901
Hava Taşımacılığı Metodları: 1928
Elektrik Gücünü İletme Metodları: 1889
Sinyal Metodları: 1903
Pyromanyetik Elektrik Jeneratörü: 1890
Karşılıklı Motor: 1894
Alternatif Akım Regülatörü: 1888
Elektrikli Gemi Güncesi: 1919
Hız Ölçer: 1916-1918
Buhar Motoru: 1894
Elektrikli Aydınlatma Sistemi: 1891
Termo-Manyetik Motor: 1889
Türbin: 1913
adamdır...
YanıtlaSil